Als docent probeer ik zo veel mogelijk met de tijd mee te gaan, in ieder geval met het gebruik van de technische apparaten. Soms kost me dat een avond om het één en ander onder de knie te krijgen, maar ik ga net zo lang door totdat ik het in mijn macht heb. Vandaag moest ik in een verzorgingstehuis een presentatie geven over ons nieuwe onderwijsprogramma en de manier van begeleiden op de werkvloer die daar bij hoort. Hiervoor was een powerpointpresentatie ontwikkeld en een aantal skechtches op een DVD gezet. Om goed beslagen ten ijs te komen had ik de USBstick, de DVD, de laptop, de beamer, verscheidene verbindingssnoertjes en een extra luidspreker mee naar huis genomen, zodat ik het geheel in alle rust een keer in werking kon zetten. Na ruim een uur, heel wat gepuzzel en enige assistentie van P. werkte alles zoals het moet om de presententatie op de juiste wijze te kunnen uitvoeren. Terwijl ik bezig was de apparaten te ontkoppelen en ze weer in de tassen te doen, kwam de vraag bij mij op waar het woord beamer eigenlijk vandaan komt. "Weet jij dat?" vroeg ik aan P. Beamen is stralen. zo legde hij mij uit. Denk maar aan de beroemde zin uit Star Trek: Beam me up Scotty. "Maar P., dat zegt mij niets. Jij keek altijd met de kinderen naar die serie, ik ging dan meestal iets anders doen, omdat het mij niet interesseerde." "Ik zei altijd al dat je heel veel miste en dat blijkt nu maar weer. Het was een hele aardigheid om die serie te zien en bovendien goed voor je algemene ontwikkeling". "Ja, ja, houd nu maar op, ik weet het al, dank voor je uitleg." Maar toch, nu ik wat meer weet waar zo'n term vandaan komt, lijkt het net of ik iets meer feeling krijg met het apparaat. De presentatie is vanmiddag heel goed gegaan en toen ik vanmiddag heel ontspannen naar huis reed, merkte ik dat mijn gedachten opeens een beetje science fictionachtig werden. Na het horen van de nieuwsuitzending waaruit bleek dat de vliegtuigen nog steeds aan de grond moeten blijven, ging de volgende gedachte door mij heen. Beam me up Scotty! Wat zou het makkelijk zijn als teleportatie of teleporteren, de fictieve techniek van de rechtstreekse verplaatsing van objecten van de ene plaats naar de andere, zonder dat het object de ruimte tussen beide plaatsen hoeft te doorkruisen, werkelijkheid zou zijn. Alle gestrande passagiers zouden met één kreet op de plaats van hun bestemming kunnen zijn. Helaas is deze techniek volstrekt denkbeeldig. Waar het gebruik van een beamer wat betreft de gedachtengang al toe kan leiden.
Een vreemde gewaarwording. Donderdag merkte ik dat ik, binnen de les die ik aan de volwassenen gaf, ook bezig was mijzelf les te geven. Met de lessen ontwikkelingspsychologie was ik bij de ouderen aangekomen. Met deze groep volwassenen, die allen al in de praktijk, de zouderenzorg werkzaam zijn, wilde ik iets langer stilstaan bij het feit dat een oudere lang alles niet meer kan doen van wat hij of zij ooit heeft kunnen doen. Ik vroeg hen of zij zich konden voorstellen dat echt iets niet meer mogelijk is. Er wordt dan vaak te gemakkelijk gezegd, dat men zich dat wel kan voorstellen. Ja natuurlijk kan men zich dat wel voorstellen, ook ik zeg dat heel gemakkelijk, maar hoe ver gaat dat voorstellingsvermogen? Opeens was het voorbeeld er. Althans voor mij. Op de dag hieraan vooraf gaand, mijn vrije dag, had ik eindelijk mijn borduurwerk weer eens ter hand genomen. Meestal doe ik dit in de zomer buiten, want het is zo fijnmazig, ik heb er wel goed licht bij nodig. Deze zomer is het er niet zo van gekomen. Kennelijk was mijn behoefte niet bevredigd, want zoals gezegd, op mijn vrije dag bedacht ik dat ik toch wel erg veel zin had om mij aan deze activiteit te gaan wijden. Ik sleepte een stoel bij het raam en zie daar, ik had licht genoeg en het lukte. Al bordurend, bedacht ik dat dit misschien wel één van de laatste gobelinwerkstukjes in mijn leven zal zijn, omdat ik merk dat het fijne priegelwerk mij steeds meer moeite gaat kosten. Ik zal het zeer betreuren als het in de toekomst inderdaad niet meer gaat lukken. Ik bracht deze ervaring als voorbeeld in. Het deed ons, cursisten en ik als docente verzuchten, dat oudworden voor velen een klus zal zijn, maar waar niemand er onderuit kan komen. Het gaat ons allemaal overkomen. Met een: 'gelukkig is het nog niet zo ver en we zien wel hoe het komt' vervolgde ik de les, refererend aan de sportlui die na hun dertigste ook niet meer de prestatie kunnen leveren als voorheen.
(klik)
Zo'n eerste schoolweek duurt eindeloos. Het kost even moeite om weer in het ritme te komen. De introductiewek werkt daar niet echt aan mee. Doordat het de hele week de alles is anders show is, is het erg arbeidsintensief. Èn het behoeft heel veel collegiaal overleg èn het is heel tijdrovend omdat je als docent de hele dag met de groep bezig bent èn het is heel inspannend omdat je ook bezig bent de leerlingen enigszins te leren kennen èn je bent bezig met de organisatie van de komende weken om lessen voor te bereiden en op elkaar af te stemmen.
Onderwijsland is in de laatste jaren sterk veranderd. Ruim twintig jaar geleden kreeg ik aan het eind van de vakantie een lesrooster waar ik op lezen kon op welke dag ik bij welke klas en op welk uur in lokaal zoveel geacht werd les te geven. Tegenwoordig gaat dat heel anders. Op maandagmorgen bijvoorbeeld, hebben een collega en ik samen een aantal uren, een paar lokalen en zestig leerlingen om les aan te geven. Het lesgebied is afgebakend, maar hoe we dit willen organiseren is onze verantwoordelijkheid. Het is aan ons om daar een logisch systeem in aan te brengen. Puzzelen dus.
Op deze manier heb ik geen rendement van de vele energie die ik aan het begin van mijn onderwijscarriere, bijna 25 jaar geleden, in het ontwikkelen van de lessen heb gestoken. Ons werd toen voorgehouden, dat dit zich na een fors aantal jaren zou terubetalen. Oudere docenten met veel ervaring zouden dan nog maar weinig tijd kwijt zijn aan het voorbereiden van de lessen. Er zou dan immers genoeg materiaal op de plank liggen? Veel van dat materiaal is verouderd en in heel veel gevallen past het didactische model niet meer.
Ik merk wel dat de nieuwe werkwijze afgestemd is op de eisen van deze tijd. Het zou echt niet meer goed zijn als we nog op de zelfde manier les gaven als toen ik begon. En het heeft ook wel wat. Een ieder voelt zich veel meer verantwoordelijk voor datgene wat we de leerlingen bieden. Een nadeel is dat het dus tijdrovend is en dat het iets minder overzichtelijk is, voor ons, maar ook voor de leerling. Het voorkomt wel dat er voor de leerling slechts de rol van consument is weggelegd. In het nieuwe systeem wordt de leerling veel meer verantwoordelijk gemaakt voor zijn eigen leerproces. Ze worden als het ware medeproducent van hun eigen ontwikkeling.
Deze week was het wennen voor de leerling; kennis maken met de school, met ons en met elkaar. Vanaf volgende week gaan we op weg naar het gewone doen en laten. Zij, de leerlingen hebben enkele weken nodig om aan het voor hen nieuwe onderwijssysteem te wennen en wij hebben enkele weken nodig om alles goed geölied te laten verlopen. Mede door alle ervaring en routine komen we als vanzelf weer in een wat rustiger vaarwater terecht en daarmee verdwijnt de jaarlijks terugkerende hectiek van het begin van het schooljaar.
Het schooljaar is officieel weer van start gegaan en dit maal met een heel bijzonder begin. Al meer dan twintig keer heb ik de opening van het nieuwe schooljaar mogen meemaken. Meestal probeert men er iets heel speciaals van te maken. Een aantal jaren geleden hebben we, ik maakte toen deel uit van de commissie levenssbeschouwing en cultuur, het jaar geopend met een bezinningswandeltocht. Vorig jaar was Hans van Breukelen uitgenodigd om een inspirerend verhaal te houden en dit jaar was er een hele dag uitgetrokken om het derde lustrum, dus 15 jaar roc (regionaal opleidings centrum) te vieren. Het moest een feest worden voor alle dertien honderd medewerkers die werkzaam zijn bij de diverse vestigingen. En een feest is het geweest. Niet voor alle dertienhonderd, want honderd procent opkomst wordt nooit gehaald, maar de meesten van de meer dan duizend aanwezigen hebben naar mijn inschatting genoten. Het weer was voortreffelijk en de organisatie was meer dan voortreffelijk. Van te voren was er middels programmaboekjes al duidelijk gemaakt dat een ieder een keuze kon maken uit het doen van verschillende activiteiten na de lunch door zich daarvoor in te schrijven. Er was een scala van mogelijkheden. Een kleine greep: zeilen, kano varen, sloepen bouwen, aquarelleren, salsadansen, schermen, fietsen, een wandeling maken, met de rondvaartboot, naar een museum, vliegeren, valkenieren. Ik pretendeer niet volledig te zijn, want er waren nog meer mogelijkheden. Voor mijzelf had ik de keuze gemaakt, àls ik naar het feest zou gaan, zou het vliegeren worden, hoewel het valkenieren mij ook erg leuk leek. Salsadansen of iets met varen, waar de meeste collega's voor kozen, past niet zo bij mij. Toen bleek dat er een collega voor het valkenieren koos, heb ik mij daar onmiddellijk bij aangesloten. En wat heb ik genoten. Er was eerst een hele goede uitleg over de roofvogels. Ik vond het al mooi dat ik er zoveel van zo dichtbij kon zien. Maar daar bleef het niet bij. We kregen een voorbereiding om even later zelf de vogels op de hand te kunnen hebben. Eerst dacht ik dat durf ik nooit, maar ik ben over mijn angst heen gestapt. Ik heb verschillende vogels op de hand mogen hebben. Het is echt een sschitterende ervaring. En nog weer later mochten de vogels op de hand landen. Ik vond het geweldig en ik werd per moment blijer dat ik wel naar de feestdag toe ben gegaan. O ja, ik heb tijdens de lunch, en later bij de barbecue heus die paar mensen wel gezien die ik liever niet meer tegen wil komen. Ik weet nu dat dit niet altijd te vermijden is, maar iemand tegenkomen betekent niet dat je er mee in gesprek moet gaan. Er waren heel veel mensen met wie ik wel weer eens lekker bijgepraat heb. De ervaring van gisteren benadrukt nog eens dat blijven stilstaan bij wat er gebeurd is, niet goed is. Nieuwe uitdagingen aangaan kan heel inspirerend zijn. Dat hebben die vogels mij gisteren weer eens duidelijk gemaakt. Ik heb zin in het komende schooljaar.
Leve de vakantie, zwaai met hoed en pet! Dit jaar kan ik het weer luidkeels zingen. De vakantie is begonnen en eindelijk durf ik te schrijven dat ik terug kan zien op een goed verlopen jaar, weliswaar met enkele hobbels, zoals een overlijden en mijn gezondheid die telkens parten speelde, maar toch... Ik had deze tekst al langer in mijn hoofd, maar ik kan mij nog zo goed twee en drie jaar geleden herinneren dat het juist in die laatste dagen helemaal fout ging doordat sommigen het toen nodig vonden om zich van die hele nare en stekelige opmerkingen te gaan bedienen. Je wordt daar als mens toch wat angstig van. En dat, terwijl ik toch eigenlijk best wel een beetje blij en tevreden ben. het heeft lang geduurd, maar ik ben me stukje bij beetje toch gaan thuisvoelen op de nieuwe werkplek. Ik begin het weer over "wij" te hebben en dat geeft aan dat ik mij er weer bij hoor voelen. Ik doe niet enkel meer mijn plicht, ik doe weer mee aan het teamgebeuren en dat zal het volgende schooljaar alleen maar toenemen. Ik ben heel tevreden met de taakomschrijving van het volgende schooljaar. Coördinerende werkzaamheden, onderwijsontwikkelingsuren, gewone lessen en lessen aan volwassenen, het zit er allemaal in. 
Het lijkt weer een beetje op mijn takenpakket van vroeger tijden. Het leuke is, dat ik nu weer het gevoel heb dat ik aan een welverdiende vakantie ga beginnen. Nog een paar dagen, dan gaan we vertrekken. Eerst even genieten van de eindeloze tijd die voor mij lijkt te liggen.
Vandaag vond ik opeens een geel blokje terug met van die plakplapierjes die als memo-tje gebruikt kunnen worden. Ik schoonde het blokje op door er een paar blaadjes er af te scheuren die niet meer ter zake deden en zo kwam ik bij het blaadje waar ik een flink aantal weken geleden een paar onderwerpen genoteerd had waar ik een blogje over wilde schrijven. Witte muisjes, baby's en eerste tongzoen las ik. De tongzoen kan ik niet meer herleiden, het onderwerp baby's wel.
Eind maart, begin april heb ik vele intakes van nieuwe leerlingen gedaan. Tijdens zo'n intake gesprek moet ik proberen te achterhalen waarom zo'n 16 jarig meisje geïnteresseerd is in de opleiding Verpleging en Verzorging. Sommigen hebben er al wel een heel aardig idee over waarvoor ze opgeleid zullen gaan worden, maar er zijn er ook die nog een wat kinderlijke voorstelling van zaken hebben. Zo is er een behoorlijk aantal aspirantleerlingen die als ideaal hebben om op een kinderafdeling in het ziekenhuis te gaan werken. Als motivatie hoor ik, dat ze kinderen zo leuk vinden en dat ze graag iets voor zieke kinderen willen doen. Ik moet ze dan vaak teleurstellen, want dat is een lange weg te gaan. Zeker als men niet in nieveau vier kan beginnen. Ook probeer ik dan het beeld wat bij te stellen. Zieke kinderen zijn niet altijd blij, huilen als ze een prikje moeten hebben en vraag ik dan wie moet ze dat prikje dan geven? Juist jij.
Ook is er altijd een grote categorie die graag de kraam in willen gaan. Maar een losse opleiding tot kraamverzorgende is er niet meer. Zo'n leerling zal dan toch eerst bij ouderen moeten werken. Ook het idee van kraamverzorgster behoeft dan vaak een bijstelling. Echt een beetje tutten met de baby is er bijna niet bij. De moeders doen tegenwoordig liever zelf hun baby in bad dan dat ze dat een kraamverzorgende willen laten doen.
Ik vroeg me toen in die tijd van de intakes af wat een mogelijke reden zou kunnen zijn, dat deze zeer jonge meisjes zo baby of kind gericht waren. Ik vond twee verklaringen. Of de tijd dat deze meisjes nog met poppen speelden was nog niet zo heel lang voorbij en was de motivatie om dit werk te willen gaan doen meer op een soort heimwee naar die tijd gebaseerd. Een tweede verklaring zou kunnen zijn , dat deze meisjes inschatten dat je voor het werken met baby's en kinderen minder volwassen zou hoeven zijn, dus zelf nog een beetje kind konden blijven..
In de afgelopen dagen heb ik weer menig gesprek met de huidige eerste jaars gehad. Velen van hen hebben hun beeld bijgesteld en zeggen nu vaak dat ze nog geen goede inschatting hadden gehad. Meestal blijft er een handjevol leerlingen over die echt de kraamopleing willen gaan doen. Zij moeten nog een jaar wachten, want dat kan pas in het derde jaar. Diegene die na dit basisjaar de opleiding Verplegende niveau vier gaan doen, zijn ook een heel stuk realistischer geworden. Zij zeggen, eerst maar eens zien hoe het in een ziekenhuis er toe gaat. Dan zie ik wel weer. Het blijft altijd weer boeiend om de leerlingen deze ontwikkeling te zien doormaken
Routine wil ik het niet noemen. Ik zou het meer onder ervaring willen rangschikken. De afgelopen dagen heb ik mij weer met hart en ziel gestort op de taak om de nieuwe vorm van onderwijs, waar we overigens in september al mee begonnen zijn, in een beter passend jasje te krijgen. Dit zal zeker de vierde of de vijfde keer in mijn arbeidzame leven zijn dat ik mij hier mee bezig houd. En elke keer vind ik het weer leuk om dat te doen. Door deze werkzaamheden leer ik zo'n opleiding van haver tot gort en van links naar rechts kennen.
De eerste keer dat ik dit werk deed, had ik het idee, dat we dan weer jaren vooruit konden, de tweede keer was ik wat sceptischer. Ik vond het meer iets hebben van oude wijn in nieuwe zakken. De derde keer moest ik eerst over een grote drempel heen. Ik vond die die veranderingen niet zo nodig en ik had er veel weerstand tegen. Was ik eenmaal die weerstand voorbij, dan kon ik wel weer enthousiast worden. En nu ik opnieuw met een dergelijke klus bezig ben, begin ik de humor er wel een beetje van in te zien. Het schudt je wakker en elke nieuwe vorm of verandering heeft zo zijn eigen terminologie.
De eerste verandering waar ik actief bij betrokken was, was de ombouw van de lesstof naar het modulaire stelsel. Te pas en te onpas werd het woord module gebruikt. Tegenwoordig kom ik dat woord bijna nooit meer tegen. Na de modules deden de deelkwalificaties hun intrede. Hierna was het de beurt aan het PGO. Dit staat voor Praktijk of Probleem Gestuurd Onderwijs. Voor vele opleiding werd even later het duale leren (weer) in het leven geroepen. Dit wil zeggen, drie dagen in de week naar stage en twee dagen naar school. Alleen is het woord stage vervangen door de term Beroeps Praktijk Vorming. En nu zijn we dus helemaal overgeschakeld naar het competentie gericht leren.
Al schrijvend en invullend ontdekte ik vanmorgen dat ik het woord evalueren, een must in de negenter jaren, nergens meer voorkomt. Hiervoor lijkt het woord reflecteren in de plaats gekomen te zijn. En ach, ik pas mij gewoon aan. Evalueren of reflecteren, echt heel veel verschil is er niet. Ik heb het voor de zekerheid maar even opgezocht. Bij evalueren gaat het volgens Van Dale om iets achteraf te bespreken, om er van te leren. Bij reflecteren lees ik: weerkaatsing, overweging, overdenking.
Ach, het nieuwe woord heeft misschien wel zijn voordelen. Als het goed is zal een leerling waarschijnlijk zijn reflectieverslag niet meer beëindigen met de kreet: Ik heb er niets van geleerd zoals ik bij de vele evaluatieverslagen tegenkwam. Ontegenzeglijk kom ik weer heel andere onvolkomenheden tegen, maar zo gaat dat nu eenmaal.
Natuurlijk is het voorjaar nog niet voorbij, maar toen ik vanmorgen naar school reed, kwam de gedachte aan de wittebroodsweken bij mij op. De eerste weken na de trouwdag worden wittebroodsweken genoemd. Als ik terugdenk aan die eerste weken, dan ontstaat er vanzelf een lach om mijn mond. Wat waren we nog pril en wat genoten we van onze nieuwe status. Getrouwd, een echt-paar. Samen opstaan, samen ontbijten, samen koffie drinken, samen eten en samen weer naar bed. Die intensiteit van het samen doen verdwijnt op den duur. En zo zie ik ook het voorjaar. Het voorjaar is nog niet voorbij, maar de intensiteit waarmee ik het beleef lijkt te gaan inboeten. Het wordt gewoon weer een beetje gewoon.
Maar deze laatste dag voor de voorjaarsvakantie was helemaal niet gewoon. Het is nog maar meivakantie, maar het leek wel of het het einde van het schooljaar was. Na de vakantie is de groepsindeling van de leerlingen veranderd omdat ze dus op stage zullen gaan. De laatste les werd besteed aan lekker op een terrasje iets met elkaar drinken. De leerlingen wilden dit graag als een soort afscheid van het eerste jaar zien en elkaar verrassen met een klein aandenken in de vorm van een kaart of iets dergelijks.
Toen ik iets later dan zij aankwam, ik moest nog een les aan een tweedejaarsgroep verzorgen, zat de club vrolijk te babbelen, maar onmiddellijk stond er iemand op, pakte iets van onder de tafel, dat bleek een enorme bos bloemen voor mij te zijn, overhandigde dit aan mij en bracht mij vervolgens naar de stoel die voor mij was vrij gehouden. Wat heb ik genoten van dat uurtje op dat terras en niet alleen omdat het zonnetje zo lekker scheen, maar vooral door dit hartverwarmende gebaar van "mijn" leerlingen.
Voor de bloemen is het jammer dat ik morgen een weekje op vakantie naar de Betuwe ga, maar ik heb heel even nagedacht en er een goede bestemming voor gevonden. Iemand in de buurt die op onze poes, planten en vissen past gaat van deze mooie bos bloemen genieten. Maar ik wil de bloemen ook niet vergeten. Natuurlijk heb ik er een foto van gemaakt, want geloof me, dit lijkt een heel oppervlakkig logje, voor mij heeft het wel terdege diepgang. Ik ben echt ongelooflijk blij met dit gebaar, met dit boeket, met deze bloemen. Ik ga dan ook met een heel goed gevoel deze vakantie in en ik geef de bloemen de plek die ze verdienen. In ieder geval ook een plaatsje op deze site zodat ze in de komende week door de bezoekers bekeken kunnen worden. Tot volgende week.
(klik)
« Vorige Pagina |
Toon berichten 9-16 van 76 |
Volgende Pagina »
