PORTFOLIO
Een aantal weken geleden heb ik al eens iets geschreven over de veranderingen in het onderwijs en met name over de term leraar die zal gaan veranderen naar coach. Dit keer wil ik laten zien dat de gedachte over de waarde van een diploma ook sterk aan het veranderen is. Ten onrechte? Och dat weet ik niet. Ik ben vaak wel geneigd om eerst aan het oude vertrouwde vast te houden, maar na enige gewenning gooi ik het roer dan wel om, en velen met mij.
Ik heb ze dan wel niet ingelijst, de diploma's die ik heb gehaald, maar ik heb ze altijd wel heel zorgvuldig bewaard. Waardevolle papieren, sommigen met een gerigistreerd nummer. Wees er zuinig op was een vaak gehoorde opmerking bij de uitreiking van zo'n meestal fel begeerd papier. Bij één diploma die ik heb, behoort zelfs een speld, die later, als ik er niet meer ben, teruggestuurd moet worden.
Tijden veranderen. Een diploma geeft al lang niet meer aan hoe iemand zich in de loop van de tijd ontwikkelt en hoe iemand in de loop der jaren wordt tot dat wat-ie geworden is. Sinds enige tijd is het woord en begrip "portfolio" erg in zwang. Het portfolio schijnt een onmisbaar instrument te worden binnen het steeds meer individuele en in de toekomst ook competentie gerichte onderwijs. Ook zo'n term, waarbij je denkt als je die voor het eerst hoort, wat moet ik daar mee.
Toen ik zo'n zes jaar geleden, tijdens een uitwisseling met een school uit Zweden voor het eerst tegen dit begrip aanliep, moest ik inwendig een beetje lachen, toen een collega opeens de leerlingen de opdracht gaf een portfolio over internationale contacten aan te gaan leggen.
Anno 2005 is het begrip portfolio helemaal ingeburgerd, althans in onderwijsland. Ook ik voer regelmatig met de leerlingen, oh pardon, zij heten nu deelnemers, voortgangsgesprekken, waarin de veranderingen in het portfolio zorgvuldig onder de loep genomen worden, maar ik vraag mij wel eens af wat de leerlingen, zo blijf ik ze toch maar noemen, aan verhalen thuis nog kwijt kunnen. In hoeverre worden ze nog begrepen door de ouders.
Een goed thema voor een ouderavond. Dit keer niet in de vorm van een ellenlange uitleg, maar de ouders zelf maar eens laten ondergaan hoe het leerproces van nu plaats vindt. De ouders hebben in groepen een aantal deelopdrachten uitgevoerd, die samen een competentie vormen en daarom in een portfolio opgenomen zou kunnen worden. En zie daar, aan het eind van de avond waren de ouders aan de nieuwe termen gewend en had men zoveel kennis opgedaan waardoor men weer met elkaar, ouders en kind, kon praten.
De tijd gaat snel, er verandert veel, en toch is er soms maar één avondje nodig om een hele generatie bij te praten.
