EERLIJK ZEGGEN
Het is niet alleen aan een dialect te horen waar iemand vandaan komt, ook woordkeuzes en uitdrukkingen zijn streekgebonden. Dit weekend hoorde ik op de camping een oppasopa en -oma nogal eens de volgende woorden naar hun kleinzoons toe gebruiken: dat kun je toch gewoon eerlijk zeggen en zeg eens eerlijk, heb je dit of dat nu wel of niet gedaan. Ook de uitdrukkingen: ik zal het je wel eerlijk zeggen, ik houd er niet van of, ik wil het je wel eerlijk vertellen, ik zou het anders doen, hoorde ik nogal eens voorbij komen bij de vele mensen die bij dit echtpaar op bezoek kwamen.
En opeens gaat er bij mij een lichtje op. Dat is dus het vreemde wat mijn P. er altijd aan gehoord heeft als mijn moeder iets dergelijks zei. Miijn vader gebruikt dit soort uitdrukkingen ook nu nog veel. Vooral in het begin vroeg P.: "Liegen ze bij jullie zo veel?" De eerste keren vond ik dit maar een rare vraag en een beetje schouderophalend antwoordde ik dan: "Hoezo?"
P. oreerde dan verder: "Nou hoe zit dat dan? Overal wordt het woord eerlijk bijgehaald. Ik vraag mij af, kun je ook iets niet eerlijk zeggen? Als je iets niet eerlijk zegt dan heet dat toch liegen?" Door de jaren heen is P. van tijd tot tijd dit grapje blijven maken. Ik pareer hem dan nog wel eens dat er in het Fries ook vreemde gezegdes zijn, zoals: kinderen achter het stekje in plaats van achter een hekje, het over een tafelstoel hebben en niet over het meer gebruikelijke woord kinderstoel en baby's en peuters bijvoorbeeld, zij liggen of staan in het looprek in plaats van in de box.
Ikzelf heb het gebruik van het woord eerlijk als tussenvoegsel nooit vreemd gevonden, maar ik zal het zelf niet meer? gebruiken (ik weet niet of ik het ooit gebruikt heb). Het heeft vast iets te maken met de zinsopbouw van de mensen in het oosten van het land en dat is uiteindelijk wel mijn taalgebruik van huisuit. Nu opeens, omdat ik, deze voor mij vreemde mensen, net als mijn ouders, ook deze woordkeuze hoor gebruiken, moet ik toch toegeven, dat het voor een ander heel onlogisch in de oren kan klinken en snap ik de vraag van P.
Maar ondanks dat ik nu begrijp waarom P. dat "eerlijk" niet goed kan plaatsen blijft het voor mij gewoon een grappige en daarmee een geheel onschuldige manier van praten, waar niets mee bedoeld wordt.
dertien reacties
Misschien een soort extra dwang om juist de waarheid te zeggen?
Het is mij iig niet opgevallen..
maar kan goed zijn dat ook ik het gebruik, dunnow.
Het is ook vaak wat je gewend bent om te gebruiken. Zo komt mijn Dinnejte uit Limburg en dat is toch heel anders dan de Veluwe.
LoveAs Always
Di Mario
ja, zoiets kan je ineens opvallen.
Als je er tussen zit merk je dat niet zo, maar van een afstandje ineens wel.
Hier is een uitdrukking, als je geen tijd hebt dan “kan je het niet wachten” en hier wisselen we de voltooide deelwoorden nogal eens. Of zoiets.
‘Eerlijk’ gezegd vind ik het niet raar klinken. Ik kom niet uit het oosten van het land, maar uit het westen en woon nu in het noorden. Misschien dat het bij ons thuis ook wel gebruikt werd door mijn ouders die uit het zuiden kwamen.
Voor mij komt het niet vreemd over, het wordt hier in het zuid-westen ook wel gebruikt.
Fijne dag vandaag.
Jas hoor eens even, als we nu Friezen gaan laten bepalen wat al dan niet normaal is, is het einde wel zoek. Eerlijk gzegd.
Ach ja, zo zegt men in iedere streek wel iets wat een ander vreemd in de oren klinkt. Maar dat vind ik lang niet zo erg als vaak die trendy-uitdrukkingen, die iedereen opeens zegt en mij dan weer mateloos irriteert. Het zal mijzelf ook vast wel gebeuren, maar toch.
Mijn voormalige buurvrouw zou zeggen: ‘Is ‘t eerlijk?’ 
Ik ken het gebruik, maar kan het niet aan een bepaalde streek koppelen.
Zelf ken ik wel wat woorden die normaal lijken, maar in een dialect een andere betekinis hebben. Denk aan ‘puur’ in: ‘‘t is puur druk.’ (Nogal druk.) Als hier iemand ‘klucht’ zegt, dat denk ik als eerste aan een helling.
Sommige dialecten zijn overigens persoonsgebonden. We hadden een fietsenmaker in een klein dorpje verderop en bij hem was alles ‘schoftig’, zoals: ‘‘t was schoftig mooi weer.’ Aanvankelijk dacht ik dat de rest van het dorpje ook wel zo zou spreken, maar niet dus.
Verder blijft Nederlands een rare taal. Sommige mensen zeggen: ‘Ik wil u allen een goed nieuwjaar wensen.’ Daarna blijft het stil. Vroeger wachtte ik dat af, tegenwoordig zeg ik dan: ‘Goed idee, ga je gang.’
Een tijdje terug stond er in de Leeuwarder Courant een paar weken lang iets over typische ‘noordelijke’ uitdrukkingen.
Daar zaten heel wat herkenbare dingen tussen.
Wanneer ik het woord ‘eerlijk’ gebruik bedoel ik dat ik niet lieg. Ik weet niet of het streekgebonden is; ik kom uit de Zaanstreek en woon in NO-Brabant, ze begrijpen het in beide streken. Echt waar
Het is meer bedoeld als ondersteuning volgens mij.
een beklemtoning van hetgeen je wil duidelijk maken.
Anders zou ik het ook niet weten.