NAAR DE VERTE

DE VERTE

Een jaar
elke dag
een heden
maar verglijdt
iedere nacht
naar een verleden
wat blijft

is

een toekomst

                                   hannah

Ik wens iedereen een mooie overstap naar het nieuwe jaar en daarna veel goeds in 2025

EEN GOEDE AFDRONK

Nu kerst 2024 al weer voor drie kwart achter ons ligt, als ik kerstavond meereken, is het te laat om nog goede kerstdagen te wensen, dus spreek ik de wens uit dat iedereen straks van een kerst met een goede afdronk mag genieten. Zelf ben ik niet meer zo'n grote fan van de kerst. Als ik heel goed nadenk, is de afbrokkeling van het kerstgevoel begonnen, toen ik tot de ontdekking kwam dat niet de hele wereld kerstfeest viert, zoals ik in mijn kindertijd dacht. Ik weet nog dat mijn zondagsvriendinnetje en ik, we waren denk ik een jaar of 8, toen we buiten speelden, tegen elkaar zeiden, dat alles zo zo mooi rustig en vredig was. 

Ik liep daar deze week eens over na te denken. Als ik nu een column over kerst zou moeten schrijven, zouden daar best kritische noten in komen te staan. Vrede en kerst worden vaak met elkaar verbonden. Niet zo verwonderlijk, het was oorlog ten tijde van de geboorte van Jezus, en het is niet voor niets dat bezoekende engelen in de stal begonnen met "vrede zij met u", met andere woorden, goed volk.

Dat brengt mij naar een volgend punt, we zijn eeuwen verder en er is nog steeds oorlog, overal om ons heen. En heel vaak is een geloof de diepliggende oorzaak van al die ellende. (misschien geldt dit iets minder voor de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, daarover heb ik te weinig kennis ) Het hele kerstgebeuren begint me eigenlijk wat tegen te staan. Kerst is van oorsprong een christelijk feest, maar wat moet je er mee als je niet gelovig bent. Tsja, het is in de laatste decennia steeds meer verworden tot een gezelligheidsfeest met heel veel lichtjes in de donkere wintertijd, dus doen de mensen die kerkelijk niet betrokken zijn, en dit is al een tijdje een meerderheid geworden, uitbundig mee.

Maar is dit al met al toch niet een beetje aanmatigend voor onze multiculturele maatschappij? Wat doen de mensen met een Islamitische achtergrond? Gaan ze overstag en vieren ze kerst, van oorsprong een christelijk feest maar nu toch wel anders, zoals het nu bij ons geworden is, met ons mee, of staan er in deze dagen een paar miljoen mensen toch min of meer aan de buitenkant van onze samenleving? Ik mis de aandacht voor dit fenomeem. Hoe wordt de kersttijd met al die bijbehorende reclames door deze mensen beleefd, als iets hinderlijks, of misschien wel kwetsend en blij als die tijd weer voorbij is? Als iets van die andere cultuur, waar zij toch net niet helemaal bij horen?

Het zijn zo maar wat losse gedachten die bij mij opkomen. Vaak is Kerst voor mij toch een beetje een tijd van bezinning en dit is wat er dit jaar bij mij naar boven kwam. Die bezinning is voor mij toch ook wel een beetje een traditie en hoewel ik dus zoals gezegd, niet echt een hele grote  fan ben van kerst hobbel ik toch wel wat mee met de tradities, al zijn die ook wel aan veranderingen onderhevig. Dit jaar geen uitgebreid kerstdiner met dochterlief en kleine dochter, maar een heerlijke goed verzorgde uitgebreide brunch in de naburige stad D.  Daar houd ik wel een goed gevoel aan over en zo'n goed gevoel over de afgelopen kertdagen wens ik iedereen toe.

DWERGMENTIEÜS

Vorige week heb ik tijdens mijn dagelijkse rondje van bijna 4 km met Pablo, het besluit genomen, en toch ga ik er over schrijven. Het hoeft niet geheim te blijven, het hoeft ook niet aan de grote klok gehangen te worden, maar het heeft ook met mijn leven te maken en vanuit die invalshoek wil ik er toch zo af en toe over kunnen schrijven. Mijn Lief, zoals ik vanaf nu P.(stond voor partner) zal noemen, heeft na ee aantal grondige onderzoeken te horen gekregen, dat er sprake is van beginnende dementie, dat waarschijnlijk Alzheimer bij hem aangeklopt heeft. Nu is Alzheimer wel een heel ruim begrip, er zijn wel 50 verschillende soorten van dementie.

Voor mij komt het niet helemaal als een verrassing. In de afgelopen jaren kreeg ik steeds meer het gevoel dat we niet meer samen waren, maar met ons drieën. Het leek alsof er een indringer, een klein dwergje zich aan het nestelen was in het brein van mijn Lief. Het onzichtbare wezentje heeft plaats genomen in het geheugen en gooit ankertjes uit naar andere delen van de hersenen waardoor het vooruitzien en het plannen en nog wat andere zaken niet meer zo gaan als voorheen. Dat is wennen voor mij, een Lief die meer verandert dan je zou willen. 

Natuurlijk is dit niet van de éne op de andere dag ontstaan, nadat ruim anderhalf jaar geleden de diagnose van MCI (Minimal Cognitief Impearment)is gegeven, is het niet vreemd dat na een vervolgonderzoek nu een volgende fase zich aandient. Het is ook echt niet te zeggen hoe snel dit proces zal gaan verlopen. 

Wij, mijn Lief en ik hebben besloten vooral oog te hebben voor alles wat wel kan. We hebben samen de aanvraag voor het behouden van het rijbewijs ingediend en natuurlijk hopen we dat dit geldig blijft. Hoewel ik het laatste jaar bijna altijd rijd, zou het fijn zijn als Lief de mogelijkheid blijft houden om in eigen omgeving zelf nog op pad te kunnen gaan. 

Nu de diagnose is gesteld, is het net of ik meer rust in mijzelf krijg. In dit afgelopen jaar, en misschien was er in een tijd hieraanvoorafgaand ook al wel sprake van de veranderingen bij Lief,  heb ik stukje bij beetje, met vallen en opstaan moeten leren om te gaan met deze nieuwe situatie. Maar toen we 44 jaar geleden getrouwd zijn hebben we elkaar trouw beloofd in goede en kwade dagen, in armoe en rijkdom en in gezondheid en ziekte. We zijn dan wel niet in de kerk getrouwd, maar deze trouwbelofte is voor mij altijd als vanzelfsprekend geweest. 

Het beestje heeft nu een naam, maar het is in een beginstadium, dus wil ik het klein houden.  Er is geen garantie voor de toekomst, niet voor Lief, maar ook niet voor mij. Met vertrouwen verdergaan en het leven nemen zoals het is. Het komt zoals het komt. En het is geen uitzonderlijke situatie. Er zijn velen met ons die deze weg zullen moeten gaan. 

OUD EN OUD 6

JARIG

In de rubriek OUD EN OUD wil ik proberen om de verschillende kanten van het ouder (zijn ge)worden te beschrijven. Het heeft mooie kanten, maar helaas ook een minder leuke keerzijde. Om maar wat te noemen, de kwaaltjes, de beperkingen, het afscheid moeten nemen, allemaal zaken waar een ouder wordend mens zich mee heeft te verstaan. Toch zijn er heel veel dingen die het leven van een oudere nog zeker de moeite waard maken. Beide kanten wil ik in deze rubriek op een zo'n eerlijk mogelijke manier belichten: de hobbels die genomen moeten worden bij het ouder worden, maar ook de levensvreugd die er zeker nog is.

Gisteren was ik jarig en ben ik dus weer een jaartje ouder geworden. Riep ik een paar jaar geleden nog, dat ik het niet kon merken dat ik de zeventig gepasseerd was, ik zal dat nu niet meer zo stellig zeggen. Ja, zo heel langzamerhand merk ik dat de krachten toch wat af gaan nemen en dat ik veel meer tijd nodig heb om van een grote inspanning te herstellen. Een dagje naar de Veluwe om daar met broer en schoonzus te lunchen ter ere van de geboortedag van onze vader, er was een tijd dat ik daar mijn hand niet voor omdraaide; een middagje op en neer naar Den Haag om daar Sinterklaas te vieren en de volgende dag gewoon weer aan het werk, het kon allemaal, maar ik zie het me nu niet meer doen. 

Toch zijn er heel veel dingen die nog wel kunnen en bepaalde inzichten zijn zelfs toegenomen en verrijken juist het leven. Verjaardag vieren heb ik altijd al leuk gevonden, maar hoe ouder ik word, hoe meer waarde ik er aan hecht. Kreeg ik vroeger een paar kaartjes over de post van bijvoorbeeld mijn tante Bep, nu krijg ik heel veel appjes, van tennisvrienden, van de jachthondenclub, van medebestuursleden, van oudcollega's en van andere toevallige passanten en ik vind het heerlijk om zo één dag in de belangstelling staan van mensen die de moeite nemen om mij te feliciteren.

En dan de traditionele verjaardagsvisite, ik ben altijd weer blij dat men de tijd neemt om naar mij toe te komen. In mijn jonge jaren vond ik dat een vanzelfsprekendheid, nu ben ik mij er veel meer van bewust dat elk mens zijn eigen beslommeringen in het leven heeft en dat op visite gaan toch altijd weer ingepast moet worden.

Dat brengt mij naar een paar antwoorden op de vraag die ik mezelf gesteld heb: wat zijn de leuke kanten van het oud worden? Ik heb een aantekenboekje genomen en daar wat kreten op gezet, want zo makkelijk is het niet om die vraag te beantwoorden. Eén van de prettige kanten van het ouder zijn vind ik dat ik het gevoel heb dat ik veel meer mezelf kan zijn, dat ik gewoon kan "zijn", minder hoge eisen aan mezelf stel en dat mijn eigenwaarde veel minder afhangt van mijn prestaties of wat anderen van mij vinden. Met het ouder worden is mijn gevoel van welzijn toegenomen.

Wat ik ook erg leuk vind, is dat er nog zoveel nieuws te ontdekken valt. Heel regelmatig tik ik in het zoekvenster "hedendaagse kunst" in en dan gaat er een wereld voor mij open waar ik zomaar twee of drie uur zoet mee kan zijn. Zo ben ik ook bij de schilderijen  van deze schilderes Toos van Holstein gekomen die ik als illustratie bij dit blog gebruikt heb.  Voor mijn gevoel valt dat sneupen een beetje onder wat je zou kunnen noemen: tijd verklungelen, maar ik geniet van het feit, dat ik dat zo maar even kan doen.

KERSTBOOMSOAP

 Ooit was er een tijd, dat er pas een paar dagen voor de kerst de kerstboom in de kamer kwam. Ik ken zelfs mensen die dit pas kerstavond of zelfs op 1e kerstdag 's morgens deden. Maar goed, de tijden veranderden en wij veranderden in stapjes mee. We hebben nog een tijd gehad dat ik eerst jarig geweest moest zijn, maar al een flink aantal jaren gaan we het weekend na Sinterklaas bezig met de kerstboom. 

De tijd van een kunstboom ligt ook al weer een aantal jaren achter ons, de laatste jaren hadden we een niet zo'n grote boom met kluit, die we dan bij een handelaar in ons dorp kochten. Hij startte de verkoop van de bomen ook pas na 5 december. Dit jaar had ik zo mijn twijfels of we nog wel bij dit adres terecht konden. Ik zag nergens reclameborden bij de ingang van ons dorp. Toch maar even kijken bij het vertrouwde adres, maar geen boom te vinden.

Vanwege het slechte weer stelden we het op zoek gaan naar een boom maar een paar dagen uit. Toen wij begin deze week, 10 december dus, er aan toe waren, was er in de wijde omtrek geen boom met kluit meer te vinden. Een tegenvaller dus, dan maar een afgezaagde boom. Ik wist bijna zeker dat we geen standaard meer hadden, die was met de zolderopruiming weggedaan, omdat we er vanuit gingen dat we toch altijd een boom met kluit zouden doen, dus die moest opnieuw aangeschaft worden. Ik moet zeggen dat de standaards in de loop der jaren wel beter zijn geworden, want de boom staat er middels schroeven nu veel steviger in dan ik mij van lan geleden herinnerde.

De volgende dag zouden we de boom verder versieren. We begonnen zoals gewoonlijk met de verlichting, de traditionele kaarslampjes.  Eén streng kon met een beetje kunst en vliegwerk nog wat ordentelijk geplaatst worden, maar het tweede snoer liet het totaal afweten. Allerlei glazen lampjes werden gewisseld, eindelijk brandde het, maar het plasstic van de knijpervormen was gaar en de één na de ander brak af. Het spul was ook al wel meer dan 20 jaar oud en was door ouderdom onbruikbaar geworden. Geen nood, dacht ik, nog even snel naar de Hema om dat hele oude snoer te vervangen.

Daaar kwam ik er dus achter, dat wij helemaal, maar dan ook totaal achterliepen. Alles is tegenwoordig ledverlichting en die traditionele kaarsvormige verlichting is bijna niet meer te koop. Dan maar een snoer van 100 ledlampjes en de prijs viel ook reuze mee. Thuis gekomen gingen we weer snel aan de slag, maar we hadden niet goed opgelet, het waren flikkerende lampjes,  dus de verlichting in de boom ging langzaam aan en weer uit en weer aan enzovoort. We hebben er even naar staan kijken en toen wisten we het zeker, dit wilden wij niet. Ruilen kon niet meer, want je krijgt het nooit meer zo mooi in het doosje.

We hadden nog naar de Gamma gekund, maar we hebben besloten om de volgende morgen naar een tuincentrum te gaan waar ze de wereld aan kerstspullen hebben. Daar hebben we een nieuw snoer lampjes gekocht die niet flikkeren. En heel eerlijk, ik heb heel erg in tweestrijd gestaan, daar was ook nog kerstboomverlichting in de taditionele kaarsjesvorm, maar dan met ledlampen. Misschien, als ik het alleen voor het zeggen had gehad, had ik die wel gekocht, maar P. wilde nu wel graag "modern" doen.

De boom is inmiddels keurig opgetuigd en ik moet zeggen dat ik er wel tevreden mee ben. Het heeft heel wat voeten in aarde gehad, maar ik ben ook weer heel wat wijzer geworden. Schokkend zoveel veranderingen er in de loop der tijd plaats vinden. Niets blijft hetzelfde. En toch hangen die hele oude ballen vanuit mijn kindertijd, dus bijna 70 jaar oud  ook weer in de boom. Dat blijf ik in ere houden en de herinneringen die daar aan kleven koester ik, zo lang die ballen heel blijven.

EERTIJDS 50

OORBELLEN

Met de rubriek EERTIJDS wil ik een jaar lang, wekelijks een blogje maken over een voorwerp wat meer dan 50 jaar oud is. Dit kan van alles zijn. Iets uit mijn jeugd, iets van mijn vader of moeder, iets wat op een of andere manier bij mij terecht is gekomen, maar het MOET 50 jaar of ouder zijn. De herinneringen aan het voorwerp zal ik beschrijven en van het voorwerp plaats ik een foto.

Hoe wanneer en waarom ik op het idee ben gekomen weet ik niet meer, maar ik wilde dolgraag gaatjes in mijn oren om oorbellen te kunnen dragen. Het moet voor mijn zevende jaar zijn geweest, want toen ik 8 jaar was zijn we vlak na mijn verjaardag verhuisd. Het is namelijk een klein drama geworden en ik zie het nog zo voor me en dat was in het eerste huis.  

Apeldoorn kende een aantal juwelierswinkels, maar wij gingen "altijd" naar Dekker, niet dat we er zo vaak kwamen, maar toch. Het gaatje prikken werd met een warme naald en een kurk er achter gedaan, kan ik mij nog wel herinneren. Het was heel even een felle pijn, maar dat was het dan ook. Het venijn kwam veel later. Bij de gaatjes ging het ondanks de voorzorgsmaatregelen van ontsmetten toch wat zweren, dus moesten de oorbelletjes eruit. Mijn vader moest die klus klaren, misschien was het ook wel zijn idee, dat zijn kleine meid oorbelletjes kreeg,  en ik schreeuwde als een mager varken. Ik weet nog hoe ik op een stoel onder de lamp zat, vastgehouden door mijn moeder.

Na een paar weken leken de oorlelletjes weer rustig en mochten de oorbellen er weer in. Waarschijnlijk omdat ik er een beetje een trauma van overgehouden had, was dit iedere keer weer een hele operatie. Volgens mij deed het altijd heeeeel veel pijn. Als ze er eenmaal in zaten was het goed en was ik ook wel trots op mijn eikeltjes.

Ik was ook reuze trots op mijn ringetje; een Zeeuws knopje. Maar omdat de meeste vriendinnetjes op school een ringetje met een steentje hadden, wilde ik dat toch ook wel heel erg graag hebben. Ik kreeg hem van broer Jan op mijn 8e verjaardag, het was niet bij de juwelier gekocht, maar bij de V&D. Het zilver zou van iets mindere kwaliteit zijn....

Waarom de ringetjes zo verbogen zijn weet ik niet echt, waarschijnlijk omdat ik ze veel te lang gedragen heb, waardoor ik ze bijna niet meer af kon krijgen.

Hiermee is mijn rubriek EERTIJDS tot een einde gekomen. Het had een wekelijkse rubriek moeten zijn, dat heb ik niet waar kunnen maken, maar ik ben wel tot 50 voorwerpen gekomen. Ik zal zo af en toe vast nog wel eens een voorwerp van 50 jaar of ouder in mijn huis tegenkomen en mocht dat het geval zijn en ik vind het ook de moeite waard om er een blogje van te maken dan wordt dat geplaatst met de vermelding "EXTRA" erbij. 

Ik heb zelf heel veel plezier beleefd aan het schrijven van de blogs voor deze rubriek en reacties waren vaak ook heel leuk. Dank daarvoor.

TROUWJURKEN

Waarom ik zo graag naar de expositie van trouwjurken in het Fries Museum wilde, weet ik eigenlijk niet, maar iets trok mij er in aan. Misschien wel om met een stukje verleden af te willen rekenen. Vriendin D. wilde mij echt een plezier doen om dit samen te gaan bekijken. Ik had haar al eens over mijn frustratie van mijn trouwjurk verteld. 

Mijn moeder had altijd beloofd, dat als ik ging trouwen, ik van haar een trouwjurk zou krijgen. Maar wat bij jonge dames natuurlijk veel vaker gebeurde, ik raakte zwanger voordat ik getrouwd was. Oeps, daar was mama niet zo blij mee. Een nieuwe trouwjurk was geen optie meer, ze bewerkstelligde dat ik een jurk in bruikleen kon krijgen van een nicht van mijn aanstaande schoonzus. Het geld wat uitgespaard bleef door het niet uit te geven aan een trouwjurk kon beter besteed worden aan het kopen van een wasmachine en een koelkast. Aldus geschiedde. Ik voelde me heel ongemakkelijk in die trouwjurk, maar ik liet het toen gewoon gebeuren.  Wat wil je als je net twintig bent.

Het huwelijk strandde en daarmee parkeerde ik ook de minder leuke gevoelens over die trouwjurk. Ooit als mijn dochter zou gaan trouwen zou ik het anders doen, maar dochterlief is nooit getrouwd.

Wat wel een feestje was, dat ik, toen de zus van P. ging trouwen, met haar en skoanmem mee mocht om samen een trouwjurk voor haar uit te gaan zoeken. Ik heb er van genoten.

Met al deze bagage in mijn hoofd wilde ik dus per se naar de expositie 'Ja Ik Wil'. En achteraf moet ik zeggen, dat het geheel mij wat tegenviel. Ik had er meer van verwacht. De uitleg over het ontstaan van het gebruik van de witte trouwjurken was mij wel bekend en veel nieuws over andere historische feiten heb ik eigenlijk niet opgedaan, het meeste was mij wel bekend.

En verder deed het mij eigenlijk niet zo veel meer. Er was eigenlijk niet één jurk waarvan ik dacht, dat is 'm, die had ik graag aan willen hebben.

Dw. en ik hebben een fijne middag samen gehad en wat is het fijn om in een vriendschap te mogen ervaren dat ook herinneringen met een rafelrandje met elkaar gedeeld kunnen worden.   

                                        de trouwjurk van Maxima

ONERVAREN

Net als zovelen heb ik gisteravond met stijgende verbazing het laatste nieuws over alweer een dreigende kabinetscrisis gevolgd. Aan de éne kant geef ik de afgetreden staatssecretaris mevrouw Achebar gelijk. Ook ik vind dat er in dit kabinet niet op een juiste manier met elkaar wordt omgegaan. Er wordt mijns inziens te snel geoordeeld, te veel veralgemeniseerd en met kreten gewerkt die onvoldoende op een werkelijke toedracht onderzocht zijn. 

Vanaf het begin vond ik dat het woord pogrom veel te snel in de mond genomen werd; de situatie was niet eenduidig of goed geanalyseerd. Het gedrag van een aantal Israëlische supporters is ook niet prijzenswaardig. Daarbij opgeteld, de complexe situatie in het Midden Oosten, dan werken deze voortijdige kreten polarisatie in de hand en dan lokt het één het ander uit. Dat de staatssecretaris een statement wilde maken juich ik alleen maar toe, maar hier komt misschien toch enige onervarenheid van onze huidige bewindslieden om de hoek kijken. 

Misschien had ik het ook wel op deze manier aangepakt als ik als veertigjarige op die positie zou hebben gezeten, maar door ervaring wijs geworden zou ik het nu toch wel anders aangepakt hebben. Ik zou zeker net als de staatssecretaris mijn ongenoegen wel kenbaar hebben willen maken, maar zou dit toch langs andere wegen gedaan hebben. Ik vraag mij af of zij haar besluit met de andere politici uit haar partij besproken heeft. Ik krijg de indruk van niet, dat het meer éénmans(vrouws)actie is geweest. 

Ik vind dat jammer. Ze had het voor mij best wel breder mogen maken, want ook ik, maar een gewone burger, vind, dat de omgang met elkaar en het vreemde communiceren via twitter of X zoals het nu heet ondermaats is. Ik verwacht meer onderling respect naar elkaar en ik verwacht zeker, dat wanneer men uitspraken doet, dat deze weloverwogen zijn. Iedere keer knuppels in het hoenderhok gooien en dan maar zien wat er gebeurt lijkt mij toch een amateuristische manier van regeren. 

Ik verwacht van de heren en dames politici die ons land regeren ook enige deskundigheid en goede omgangsvormen. Of ben ik nu te ouderwets en zie ik dat verkeerd?

Ik mag toch hopen dat uit het gebeurde zodanig lessen worden getrokken wat de ervaring om deskundig te kunnen besturen ten goede komt. We zullen het zien.